ایــــــــــــــروان

 

 

ایرَوان  ( در ارمنی Երևան   : یِرِوان )  بزرگ‌ترین شهر جمهوری ارمنستان است.

در امتداد رود هرازدان واقع شده است. ایروان مرکز اداری، فرهنگی و صنعتی این کشور است.

تاریخ این شهر به سده هشتم پیش از میلاد و پیدایش دژ اربونی در سال ۷۸۲ پیش از میلاد ،

در دورترین نقطه غربی دشت آرارات توسط پادشاه آرگیشتی یکم بازمی‌گردد.

شهر ایروان توسط یونسکو به عنوان پایتخت جهانی کتاب در سال ۲۰۱۲ (میلادی) برگزیده شد.

ایروان عضو وابسته به شهرهای اروپا است .

ایروان پایتخت ارمنستان و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دنیا به حساب می‌آید.

نام  ایروان، از کلمه‌ی «erevats» گرفته شده است که به معنی «دیده شدن و ظاهر شدن شدن» است.

طبق گفته‌های یک افسانه، حضرت نوح زمانی که اولین خشکی را از کوه‌های آرارات دید، این کلمه را گفته است.

این شهر با جاذبه‌های متعددی نظیر مجسمه مادر ارمنستان، پارک عشاق، کلیسای جامع سنت گرگوری روشنگر و… پذیرای گردشگران است. 

ایروان، بزرگ‌ترین شهر جمهوری ارمنستان است که در امتداد رود «هرازدان» و در ناحیه ایروان قرار دارد.

قدمت این شهر آسیایی به ۸ قرن پیش از میلاد در دشت‌های آرارات می‌رسد.

بین قرن‌های ۶ و ۴ پیش از میلاد مسیح، این شهر یکی از مهم‌ترین مراکز ساتراپی در امپراطوری عظیم هخامنشی محسوب می‌شد.

از آنجایی که این شهر مقصد استراتژیک بسیار مهمی تلقی می‌شد،

در طول سالیان بارها بین ملت‌ها و پادشاهی‌های مختلف دست به دست شد،

به گونه‌ای که تنها در جنگ‌های ایران و عثمانی بین سال‌های ۱۵۱۳ تا ۱۷۳۷ میلادی حدود ۱۴ بار بین این دو کشور رد و بدل شد.

این شهر که در اصل بخشی از ایران به شمار می‌رفت، متاسفانه طی قرارداد ننگین ترکمانچای در دوران قاجار برای همیشه از ایران جدا شد.

 

 

مساحت کل ایروان برابر ۲۲۳ کیلومتر مربع است و در سال ۲۰۱۱، جمعیت کل این شهر برابر با ۱٬۰۶۰٬۰۰۰ نفر بوده است.

اکثر مردم ایروان مسیحی هستند، اما پیروان ادیان و مذاهب دیگر از جمله مسلمانان، یهودیان و یزیدی‌ها نیز در این شهر زندگی می‌کنند.

زبان رسمی در ایروان، زبان ارمنی و واحد پول مردم این سرزمین، درام ارمنستان است.

ایروان به «شهر صورتی» شهرت دارد که به دلیل رنگ طبیعی فوق‌العاده‌ی ساختمان‌های تاریخی است که از سنگ‌های آتشفشانی طبیعی ساخته‌ شده‌اند.

در سال ۲۰۱۴ ارمنستان میزبان یک میلیون و ۲۰۴ هزار گردشگر خارجی بود،

که برای بازدید از ترکیب سنت و مدرنیته‌ی این کشور، به ایروان آمده بودند.

 

 

به طور کلی ماه‌های آوریل تا اکتبر گرم‌ترین ماه‌های سال در این شهر به شمار می‌روند که از این میان،

ماه‌های ژوئیه، اوت و سپتامبر گرم‌‌ترین زمان سال محسوب می‌شوند.

در دو ماه ژوئیه و اوت گاهی دمای هوا تا بالای ۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد هم می‌رسد.

در مقابل فصل زمستان (ژانویه، فوریه و ومارس) و همچنین پاییز (اواخر اکتبر، نوامبر و دسامبر) ،

سردترین زمان‌های سال محسوب می‌شوند که قطعاً برای سفر در این ماه‌ها به لباس گرم نیاز خواهید داشت.

تقریباً بیشتر مراکز تفریحی و گردشگری ایروان در مرکز شهر واقع شده و فاصله‌ی مکان‌های دیدنی آن با پای پیاده، زیر ۲۰ دقیقه است.

رایج‌ترین و پرطرفدارترین وسایل نقلیه‌‌ی عمومی در ایروان، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها هستند،

با این حال می‌توانید در تور ایروان از مترو، اتوبوس برقی و تاکسی نیز استفاده کنید.

 

 

جاهای دیدنی ایروان عبارتند از کاسکاد ایروان (Cascade)، پارک آبی ایورمان (Yerevan Water World)، مجسمه مادر ارمنستان (Mother Armenia)، 

پارک عشاق (Lover’s Park)، کلیسای جامع سنت گرگوری روشنگر (St Gregory the Illuminator Cathedral)، 

دژ اربونی (Erebuni Fortress)، مسجد کبود ایروان (Blue Mosque)، میدان جمهوری (Republic Square)، خانه اپرا (The Opera House)، موزه ساریان ایروان،

پارک انگلیسی (English Park)، باغ گیاه‌شناسی (Botanical Garden)، خیابان آبوویان (Abovian street)،

میدان آزادی (Freedom square) و… که می‌توانید در تور ایروان از آن‌ها دیدن کنید.

برای خرید می‌توانید به مراکزی نظیر بازار ورنیساژ (Vernissage)، ایروان مال (Yerevan Mall)، مرکز خرید دالما گاردن (Dalma Garden)،

مرکز خرید Rossia Mall، بازارهای پوشاک خیابان Tigran Mets Avenue و… سر بزنید.

به عزیزان خود می‌توانید سوغاتی‌های ایروان مثل اشیای ساخته شده از سنگ آتشفشانی، دودوک (یکی از اصیل‌ترین سازهای ملی ارمنستان)،

فرش، خشکبار، شیرینی و مرباهای محلی، زیورآلات، پوسترها و تصاویری از کوه آرارات ،

و سایر جاذبه‌های گردشگری ارمنستان و عروسک‌هایی با لباس‌های محلی هدیه دهید.

 

وضعیت آب و هوا

از لحاظ شرایط آب و هوایی کشور ارمنستان جز کشورهای سرد جهان قرار دارد. ایروان هم از این قاعده خارج نیست،

به همین منظور در تابستان به دلیل این که شرایط آب و هوایی در این شهر مناسب تر است ،

مسافران زیادی را به سمت خود جهت شنا و کوهنوردی و دیگر فعالیت ها به خود جذب می کند.

در فصل زمستان این شهر سفید پوش می شود و دمای هوا به نسبت در پایین ترین حد خود قرار دارد.

 بهترین زمان برای سفر به ایروان از اردیبهشت تا اواخر فصل گرما است.

 

 

 

جاذبه های توریستی ایروان

 

• کاسکاد ( هزارپله  ) و پارک پیروزی ایروان

« هزارپله‌ی ایروان » اصلی‌ترین و زیباترین جاذبه‌ی گردشگری ایروان است.

هزارپله‌ مجموعه‌ای از کافه‌ها، رستوران‌ها، مجسمه‌ها و موزه‌ی هنر «کفسجیان» است که در مرکز ایروان جمع شده‌اند.

همین‌طور که از اسمش پیداست، هزارپله‌ی ایروان از پله‌های فراوانی تشکیل شده که مرکز شهر را به پارک «حقتناک (Haghtanak) » و محوطه‌ی «بنای یادبود (Monument) » وصل می‌کند. 

اپرا و «تئاتر باله (Ballet Theatre) » و «ماتناداران (Matenadaran) » هم، از جاهایی‌ست که در مرکز شهر می‌ببنید.

پارک کاسکاد و موزه‌ی کافسجیان در فاصله‌ی کمی از میدان جمهوری ایروان واقع شده‌اند.

برای رفتن به این مکان کافی است یک تاکسی بگیرید و عبارت «کاسکاد» را به راننده بگویید.

به محض رسیدن به کاسکاد، با پلکانی بسیار بزرگ مواجه خواهید شد که به سمت بالا می‌رود.

 

 

این مجموعه در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی ساخته شده که دارای آثار هنری در گوشه و کنارش است.

اگر به ورودی این مجموعه بروید، می‌توانید با استفاده از پله برقی به طبقات بالاتر بروید. بهتر است در هر طبقه توقف کرده و از زیبایی‌ها و نمای بی‌نظیر شهر لذت ببرید.

هر یک از طبقات کاسکاد، باغچه‌ها و آبشارهای کوچک و نیز آثار هنری مدرن مختص خود را دارد؛ برای نمونه،

یکی از این آثار شیرهایی هستند که با استفاده از لاستیک‌های کهنه ساخته شده‌اند.

توصیه می‌کنیم در صورت امکان، این پلکان را بدون استفاده از پله برقی طی کرده و در هر طبقه نفسی تازه کنید تا لذت صعود بیشتر شود.

در بالای مجموعه‌ی کاسکاد می‌توانید نمایی زیبا از کوه آرارات و شهر را ببینید.

 

 

 

 

اگر به بالا رفتن ادامه دهید و به سکوی تماشا برسید، دروازه‌های ورودی «پارک پیروزی» را خواهید دید که در فاصله‌ی ۳۰۰ متری سمت راست جاده قرار دارند.

خود پارک جاذبه خاصی ندارد اما می‌توانید با قدم زدن در آن به مجسمه‌ی «مام ارمنستان» برسید.

این پیکره، نمادی از ارمنستان است که زنی شمشیر به دست را نشان می‌دهد که به سمت کوه آرارات ایستاده ،

و از استان‌های از دست رفته‌ی این کشور که در ترکیه‌ی کنونی واقع شده‌اند، محافظت می‌کند.

 

 

 

در زیر این مجسمه، موزه‌ای کوچک اما بسیار جالب توجه قرار دارد که به منظور گرامیداشت ،

یاد و خاطره‌ی جنگ «ناگورنو قره‌باغ» با آذربایجان در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ ساخته شده است.

در زیر کاسکاد و پارک پیروزی، «پارک مجسمه» واقع شده که دارای میدانی پر از مجموعه مجسمه‌های جالب است.

البته برخی از مجسمه‌های این مکان بسیار عجیب به نظر می‌رسند.

اطراف این پارک مملو از کافه و رستوران‌های کوچک است که پر از مهاجران و برخی از یهودیان آواره است ؛

که از مناطقی مانند کالیفرنیای آمریکا، بوینس آیرس و لبنان به این مکان پناه آورده‌اند.

بیشتر این افراد راغب به گفتگو و صحبت کردن با گردشگران هستند.

 

 

 

• خانه‌ی اپرا (  Yerevan Opera Theatre  )

میدان و بنای اپرا نیز از دیدنی‌های معروف ایروان است که تا به حال شاهد اجرای کنسرت‌های اپراهای ایروان و جهان بوده است ،

که توسط معمار برجسته ” الکساندر تامانیان ” طراحی شده است.

جالب توجه است که تامانیان دو تالار را در یک ساختمان و با سقف مشترک ساخته است و هر دو سالن از لحاظ اکوستیک عالی هستند.

خانه‌ی اپرا  که با نام آرام خاچاتوریان اولین اپرانویس ارمنی ثبت شده است،

در سال ۱۹۳۳ افتتاح شد و درست سه سال پس از آن تامانیان در یک نمایشگاه بین‌المللی در پاریس جایزه اول را دریافت کرد.

میدان و خانه‌ی اپرا محل برگزاری بسیاری از کنسرت‌ها، گردهمایی‌ها و مراسم‌های متنوع است.

 

 

شروع ساخت خانه‌ی اپرا به ۲۸ نوامبر ۱۹۳۰ و دهمین سالگرد جمهوری ارمنستان شوروی برمی‌گردد و ساختمانش در ۲۰ ژانویه ۱۹۳۳ افتتاح شد.

کمی پس از آن نیز یک گروه باله تشکیل شد. این سالن که توسط معمار برجسته تامانیان طراحی شد،

 از دو سالن با نام‌های سالن کنسرت آرام خاچاتوریان و سالن اپرا و باله ملی تئاتر ارمنستان با یک سقف واحد و دو استیج متفاوت تشکیل شده است.

هردو سالن شبیه به آمفی‌تئاترها طراحی شده‌اند و اکوستیک هستند.

البته سالن کنسرت آرام خاچاتوریان (Aram Khachaturian ) توسط پسر تامانیان، جورج ساخته شده است.

جورج پس از مرگ پدرش کار او را تکمیل کرد. این سالن گنجایش ۱۴۰۰۰ نفر را دارد،

در حالی که سالن باله و اپرا بالغ بر ۱۲۶۰ نفر را در خود جای می‌دهد.

 

 

در سال ۱۹۴۰ فاز دوم ساخت طرح تامانیان و زیر نظر پسرش جورج کامل شد ،

و سرانجام پس از تلاش‌های فراوان برای این پروژه، ساختمان در سال ۱۹۵۳ تکمیل شد.

اولین باله ای که در خانه ی اپرای ارمنستان اجرا شد ، به سال 1935 میلادی برمی گردد.

زمانی که پیوتر چایکوفسکی اثری به نام ” دریاچه قو ” را در آن اجرا کرد در سال 1939 میلادی Aram Kachatourian ،

اولین باله ارمنی را در تالار اجرا کرد و پس از آن با خلق اثر دیگر به نام ” گایانه ” به محبوبیت بیشتری رسید. 

گایانه بعدها در نقاط مختلف جهان به اجرا در آمد و هنر و نبوغ این آهنگساز ارمنی را به جهانیان نشان داد.

 

 

 

• موزه کشتار جمعی ارامنه ( Tsitsernakaberd  )

 

امکان ندارد کسی به ارمنستان سفر کند و دلش نخواهد از میراث نسل‌کشی ارمنی‌ها دیدن کند.

به راستی که ایروان تا قبل از نسل‌کشی حدودا ۱٫۵ میلیون ارمنی به دست ترک‌های عثمانی، چیزی غیر از یک شهر کوچک نبود.

پس از این واقعه‌ی اسفناک، جمعیت ایروان با رشد بسیار خوبی مواجه شد و ارمنی‌ها زندگی خود را از نو ساختند.

کوه آرارات نماد بسیار باعظمت و باشکوهی برای ارمنستان محسوب می‌شود که آسمان شهر ایروان را فرا گرفته است.

اگرچه این کوه اکنون در نواحی شرق ترکیه قرار گرفته و کاملا از مرزهای ارمنستان خارج است اما با این وجود هنوز هم بخشی از فرهنگ و اسطوره‌ی مردم این کشور به شمار می‌رود.

موزه و یادمان نسل‌کشی ارمنی‌ها که در خارج از مرکز شهر واقع شده، مکانی ایده‌آل برای خلوت کردن و تفکر است.

 

 

قصد ما تخریب چهره‌ی امپراطوری عثمانی یا ترکیه‌ی کنونی نیست،

بلکه تمرکز ما بر حفظ و گرامیداشت یاد و خاطره‌ی قربانیان حادثه‌ی نسل‌کشی ارمنستان است که تا ابد،

به عنوان مایه‌ی ننگی بر پیشانی جامعه‌ی بین‌الملل باقی خواهد ماند.

اگرچه بیشتر نقاشی‌ها، نسخه‌های خطی و نامه‌های این موزه همگی جذاب و دیدنی هستند اما چیزی که بیشتر از همه جلب توجه می‌کند،

مجسمه‌های کوچک شیشه‌ای به شکل زمین هستند که نمادی از ۱۲ استان از دست رفته‌ی ارمنستان هستند.

 

 

• کلیسای جامع اچمیادزین ( ETCHMIADZIN )

 

اولین و آخرین امید ارامنه خداوند است و مردم مذهبی ارمنستان هم اکنون هم آماده ی مبارزه برای باورها و ایمان خود هستند.

تعداد کلیساهای ساخته شده در بیشمار است. آنها در کلیسا احساس آرامش، محافظت و آرام و رها بودن دارند.

ارامنه  معتقد هستند کلیسا باید در مکانی بسیار مناسب و خوب ساخته شود و این یک قاعده کلی است.

اما عیسی مسیح معتقد بود که کلیسا باید در مکانی ساخته شود که مردم امکان رفت و آمد را داشته باشند و برای دعا به کلیسا مراجعه کنند.

ارامنه مسیحیت را در سال 301 میلادی با تلاش های سنت گریگور روشنگر،

پادشاه ارمنستان تیرداد عادل به مسیحیت گرویده و در نهایت مسیحیت را  به عنوان دین رسمی کشور خود برگزید.

گریگور روشنگر، نقش بزرگی در گسترش مسیحیت در ارمنستان ایفا کرد.

محل ساخت کلیسای اچمیازین را گریگور روشنگر در خواب میبیند.

اعتقاد بر این است که یک روز گریگور روشنگر می گوید ؛

در آن عیسی مسیح را بر فراز چشم اندازی دیدم که با یک چکش طلا زمین را نشان می دهد ،

نقطه ای که در آن از او می خواست یک کلیسا ساخته شود.

 

 

او خواب خود را به اینصورت تعریف می کند: در خواب ظاهری با هیبت انسان را دیدم که بسیار بزرگ و فوق العاده بود.

او با چکش طلایی که در دست داشت به زمین شاره میکرد و محل ساخت کلیسا را نشان می داد.

در نهایت کلیسای اچمیازین در سال 303 میلادی به نام کلیسای مادر اچمیازین مقدس به معنی (از تبار آمدن تنها پسر مولود) ساخته شد.

واژه اچمیازین به معنای ظهور تک فرزند (به معنی :واغارشاپات) معروف بود،

بدست ولاش شاه از دودمان ایرانی پارتی) در محل باستانی واردکساوان بنیاد شد.

کلیسای اچمیازین در شهر اچمیازین در 20 کیلومتری شهر ایروان واقع شده است،

و در نیمه اول قرن 2 کشف شد و در ابتدا واغارشاپات نامیده شد.

از سال 1441 این شهر مرکز مذهبی ارمنستان بود. امروزه آن را مرکز کلیسای ارامنه میدانند و محل اقامت کاتولیک ارامنه است.

محوطه و محل قرار گیری ارامنه زیبا و شگفت انگیز است.

کلیسای جامع دارای سه در ورودی اصلی به فرم برج ناقوس در حالی که دو ورودی دیگر در قسمت شمالی و جنوبی کلیسا واقع شده است،

ورودی های تاریخی چهارم در زاویه شرقی کلیسا واقع شده است.

 

 

 

در افسانه هاست که پادشاه ایران تیرداد و خانواده اش از این درب برای ورود به کلیسا استفاده می کردند.

دو تخت در کلیسای اچمیازین وجود دارد. یکی از آنها را می توان در مقابل bema  یافت.

این تخت در سال 1721 توسط جامعه ارمنی سمیرنا ساخته و و هدیه شده است.

این تخت دارای گنبد بزرگ است که با مروارید و طلا پوشیذه شده است.

تاج و تخت دوم در نزدیکی ستون شمال غربی قرار گرفته است.

این تاج و تخت هدیه ای از طرف پاپ سیزدهم اینوسنت بزرگ خاندان از غرب و اسقف رم،

رییس کلیسای کاتولیک روم در 1696 ساخته و هدیه داده شد.

اچمیازین مادر کلیسای مقدس تنها جایی برای بازدید به عنوان مکانی زیبا و تفریحی نیست،

مکانی است برای روشن کردن شمع و عبادت و مطمیین بود که صدای شما شنیده می شود.

کلیسا و باغ اطراف آن با وجود سادگی در زیبایی باشکوه و شگفت انگیز جلب توجه میکند. 

 

 

• کلیسای گغارت ارمنستان

   

این مجموعه در40 کیلومتری شرق ایروان در منطقه استان کوتایک ارمنستان که در دل یک کوه کنده کاری شده است.

تصور ساخت آن با توجه به ابزار محدود و فن آوری آن زمان خیلی ساده به نظر نمی رسد ،

و این مورد یکی از نکات قابل توجه برای ثبت این اثر در فهرست میراث فرهنگی معنوی یونسکو گنجانده شده است.

این کلیسا در 9 کیلومتری از معبد گارنی در درون دره ای قرار گرفته است.

این صومعه در قرن 4 مجدد توسط گریگور روشنگر بازسازی شد.

 

 

ساخت این بنا به دستور آل زاکریان یکی از ثروتمندترین ارامنه در زمان خود بود داده شد و مالکیت این بنا برای خاندان زاکریان بود،

که بعدها خاندان پروشیان این ملک را از خاندان زاکریان خریداری می کنند و دستور ساخت کلیسای درونی را می دهند.

بیرون کلیسا بالاتر از درب جنوب، نشان خانواده شاهزاده زاکاریان وجود دارد.

این نماد شیر سلطنتی همانند نماد های سلطنتی اقوام شرقی است.

در سمت راست راهرو، دو ورودی سنگی وجود دارد.

ساخت این بنای تکمیلی که از تراش صخره به وجود آمده، ده سال به طول می انجامد. 

“گغارد” به معنای واقعی کلمه به معنی “نیزه” است که اشاره به همان نیزه دارد؛

که مسیح پس ازبه صلیب کشیده شدن از آن برای اینکه اطمینان پیدا کنند که زنده است استفاده شده است.

از آن پس صومعه به کلیسای گغارد ( صومعه نیزه ) تغییر نام داده است.

 

 

در حال حاضر، نیزه در موزه کلیسای جامع اچمیازین مقدس است.

 ورودی کلیسا فرورفتگی کوچکی است که طبق باور مردم منطقه اگر کسی سه سنگ از هفت سنگ کوچک داخل آن پرت کند،

و نیفتد به آرزوی خود می رسد در اینجا نیز مثل بعضی روستاهای ایران به یک درخت دخیل بسته اند.

در خارج از صومعه مکانی مخصوص برای مراسم قربانی نیز وجود دارد.

چشمه ای داخل کلیسا وجود دارد که مردم منطقه اعتقاد دارند هر که از آن بر سر و صورتش بزند جوان می ماند.

از سوغات های این منطقه نان گردویی و مربای گردو می توان اشاره کرد.